वैशाख ३० गते हुने स्थानीय तहको निर्वाचनका म्याग्दीको अन्नपूर्ण गाउँपालिकामा उपाध्यक्ष पदका लागि नेकपा एमालेबाट दिवा पुनले उम्मेदवारी दिएकी छिन् ।
एमाले जिल्ला कमिटी सदस्य तथा शैक्षिक, सामाजिक न्याय र मानवअधिकारकर्मीका रूपमा ख्यातिप्राप्त पुनले आफूलाई योग्य ठानेर पार्टीले ‘टिकट’ दिएको भन्दै अन्नपूर्ण गाउँपालिकामा एमालेको जित सुनिश्चित रहेको दाबी गरिन् ।
ग्रामीण शिक्षामा स्नातकोत्तर पुनले एक दशक शिक्षण गर्नुका साथै शिक्षा, कानुन, राजनीति शास्त्रमा ‘ट्रिपल डिग्री’ हासिल गरेकी छिन् । उनले अन्नपूर्ण गाउँपालिकालाई नमुना पालिका बनाउन आफूले उम्मेदवारी दिएको बताएकी छन् ।
दिवाका प्राथामिकताहरू
सुशासन, शिक्षा, स्वास्थ्य, कृषि र पर्यटन क्षेत्रको विकास प्रमुख प्राथमिकतामा राखेको उनको भनाइ छ । ‘शिक्षा र स्वास्थ्य क्षेत्रमा सुधार भयो भने अरू नियमित विकासका कामहरू त स्वतः हुन्छ’ उनले भनिन्, ‘प्रमुख ध्येय भनेको सर्वसुलभ स्वास्थ्य र गुणस्तरीय एवम् टेक्निकल एजुकेसन नै हो ।’ विपन्न परिवरलाई रोजीरोटी र शिक्षाबाट बन्चित बालबालिकालाई निःशुल्क शिक्षा उनको अर्को प्रथामिकता छ ।
पुनले सारङ्गी न्युजसँग कुराकानी गर्दै स्थानीय भाषा, कला, संस्कृति र परम्पराको खोज अध्ययन, संरक्षण र प्रवर्धन गर्न पालिका स्तरीय पाठ्यक्रम निर्माण गरी लागू गर्ने, पालिकाभित्रका हरेक विद्यालयमा टेक्निकल एजुकेसन र आइसिटी सेन्टर स्थापना गर्ने र पढ्दै कमाउँदै कार्यक्रम सुरु गरिने बताइन् । स्थानीय स्रोत र साधनको समुचित प्रयोग गरी सामाजिक, शैक्षिक तथा आवश्यक जनशक्ति विकास गरिने छ ।
त्यस्तै, महिलालाई पर्यटन, कृषि, सहकारी , जडिबुटी तथा आयआर्जनसँग जोड्न विभिन्न घरेलु उद्योग एवम् सिपमूलक कार्यक्रमहरू सञ्चालन गर्ने, निम्न आय भएका परिवारहरूलाई आर्थिक रूपमा सक्षम बनाउन विभिन्न कार्यक्रमहरू सञ्चालन गर्ने र जनमुखी कामहरू आफूले प्रमुख प्राथमिकतामा राखेको उनले बताइन् ।
प्रतिबद्धता
आफूले निर्वाचन जितेमा राज्यको साझा प्रतिनिधिका रूपमा काम गर्ने, भ्रष्टाचारविरुद्ध शून्य सहनशीलता नीति अख्तियार गर्ने, सबै प्रकारका अन्यायहरूका विरुद्ध प्रतिकार गर्ने समेत उनको भनाइ छ । त्यस्तै सबै वर्ग, समुदाय, सम्प्रदाय र लिङ्गलाई समान अवसर दिँदै सहभागितामूलक प्रतिनिधित्व हुने गरी आफू अगाडि बढने पुनले बताइन् ।
देशकै चर्चित पर्यटकीय स्थल पुन हिल र आसपासका पर्यटकीय क्षेत्रहरूलाई पहिचान गरी प्रवर्धन गर्ने, सम्भाव्यता अध्ययन गरी पालिकाभित्रका धार्मिक, सांस्कृतिक एवम् ऎतिहासिक स्थलहरूको स्थलगत सम्भावना अध्ययन गरी आवश्यक यातायातदेखि केबलकार सञ्चालन गर्ने दिवाको सपना छ ।
गाउँपालिकाको समग्र विकास गर्न विभिन्न ट्रेकिङ रुटको अध्ययन र बैसरीदेखि काफलडाँडासम्म केबलकार निर्माण गर्ने आफ्नो योजना रहेको पुनले सुनाइन् । विकास निर्माण दीगो विकासको अवधारणालाई आत्मसात गर्ने उनले कसम खाइन् ।
पुन हिलका पिता मेजर टेकबहादुर पुनलाई तत्कालीन पन्चहरूले आफ्नो प्रतिद्वन्द्वी बन्ने ठानेपछि नियोजित रूपमा हत्या गरिएको स्थानीयले बताउँछन् ।
पुन हिलका निर्माण कर्ता मेजर टेकबहादुर पुन र तत्कालीन पन्चायत प्रशासनको आडमा पन्चहरूले शिखका महिलाहरूमाथि गरेको ज्यादतीविरुद्ध प्रतिकार गर्दा सहिद भएका पाउद्वारका सुरेश सेरपुन्जा र शिखका हिरालाल पुनको स्मृतिमा स्मारक पार्क तथा प्रतीक्षालय निर्माण गरिने पुनले जानकारी दिइन् । पुर्खाहरूको योगदान र बालिदानी इतिहासको संस्मरण गर्दै युवाहरूलाई सामाजिकीकरण गर्दै असल समाज निर्माणका संवाहकका रूपमा विकास गर्ने पुनको सोच छ ।
‘डाइनामिक लेडी’ दिवा को हुन ?
ग्रामीण क्षेत्र, मानवअधिकार, सामाजिक न्याय, महिला, दलित, जनजाति तथा पछि पारिएका वर्ग र समुदायको उत्थानका लागि ३ दशकदेखि निरन्तर सक्रिय एक ‘डाइनामिक लेडी’ हुन दिवा ।
म्याग्दीकोअन्नपूर्ण गाउँपालिका- ५ पाउद्वारमा आमा पूर्णमाया तिलिजा पुन र बाबा हर्कबहादुर तिलिजा पुनको सन्तानका रूपमा २०२७ सालमा दिवा पुनको जन्म भएको हो । हालसम्म अविवाहित उनको पूरा नाम दिवाकुमारी तिलिजा पुन हो ।
सानैदेखि सामाजिक र राजनैतिक वातावरणमा हुर्किएकी पुनले २०४४ सालमा पृथ्वीनारायण क्याम्पस, पोखराको अनेरास्ववियु सह-प्रारम्भिक कमिटी सदस्यबाट राजनीति सुरु गरेकी हुन् । उनले २०४६ देखि २०७० सम्म अखिल नेपाल महिला सङ्घ जिल्ला सचिव भएर काम गरिन् । २०४६ सालको पहिलो महान् जनआन्दोलनलाई नजिकबाट नियालेकी पुनले २०४७ सालमा नेकपा एमालेको इलाका कमिटी सदस्य भएर पार्टीको राजनीति अघि बढाएकी थिइन् । हाल उनी नेकपा एमाले जिल्ला कमिटी सदस्य हुन् ।
करिब एक दशक लामो शिक्षण अनुभव सँगालेकी पुनले हाल मिलन म्याग्दीको प्रमुख कार्यकारी निर्देशक पदबाट राजिनामा दिएर राजनीतिमा होमिएकी छिन् ।
यसबाहेक पुनले तीन दशकदेखि दुई दर्जन परोपकार, सामाजिक, शैक्षिक तथा न्याय क्षेत्रमा तथा सङ्घ/संस्थामा आबद्ध रहेर क्रियाशील हुँदै आएकी छन् ।
प्राकृतिक विपत्तिहरूमा उद्धार तथा राहत वितरण, कोरोना महामारीमा विभिन्न सामाजिक सङ्घ/संस्थाको पहलमा स्वास्थ्य सामाग्री वितरण गर्ने, रेडक्रसमार्फत् विभिन्न दैवी प्रकोपहरूमा सहयोग गर्ने तथा सडक महिलाहरूलाई उद्धार गर्ने कार्यमा सक्रिय रहँदै आएकी छन् ।
पुन गैर सरकारी संस्था महासङ्घ केन्द्रीय सदस्य हुँदै राष्ट्रिय महिला अधिकार मञ्च, म्याग्दी अध्यक्ष, सामाजिक विभेदविरूद्ध नागरिक समाज सञ्जाल, म्याग्दी अध्यक्ष र वियन्ड वेइजिड सामाजिक न्याय र मानवअधिकार क्षेत्रमा क्रियाशील एक स्पष्ट वक्ता, शालीन र कुशल सङ्गठक हुन् ।
उनीसँग गण्डकी प्रदेशकै पहिलो युनिभर्सिटी गण्डकी युनिभर्सिटीको न्यायिक समिति सदस्य र विपद् व्यवस्थापन तथा प्रतिकार्य गैसस सञ्जाल, गण्डकी प्रदेश र बाल सहभागितामा कार्यरत संस्थाहरूको साझा समूह कन्सर्टियम, नेपाल गण्डकी प्रदेशको सचिवालय सदस्य तथा मानव अधिकार एलायन्स जिल्ला अध्यक्ष हुँदै मानव अधिकार एलायन्सको केन्द्रीय उपाध्यक्ष भएर देशभरको मानवअधिकार र सामाजिक न्याय अवस्था, चुनौती र सम्भावनाको राम्रो ज्ञान र अनुभव छ ।