नेपालमा शिक्षक आन्दोलनले तीव्रता पाइरहेको छ। तर, आन्दोलन लम्बिँदा विद्यार्थीको पठनपाठनमा बाधा पर्छ, जनसमर्थन कमजोर हुन सक्छ र सरकारले दमन गर्न सक्छ। त्यसैले, परम्परागत आन्दोलन (हड्ताल, जुलुस) मात्र नभई विभिन्न वैकल्पिक आन्दोलनका रूपहरू अपनाउन आवश्यक छ।
तीमध्ये केही महत्त्वपूर्ण उपायहरू निम्नानुसार छन्:
१. शान्तिपूर्ण वैकल्पिक आन्दोलनका उपायहरू
(क) कालोपट्टी बाँधेर पठनपाठन
- शिक्षकहरूले कालोपट्टी बाँधेर कक्षामा पढाउने।
- यसले सरकारलाई दबाब दिने तर विद्यार्थीको पढाइ नरोक्ने।
(ख) “पेन डाउन” अर्थात् प्रशासनिक कार्य बहिष्कार
- कक्षामा पढाउने तर कुनै प्रशासनिक काम (जस्तै: परीक्षा तयारी, अंक दिने, सरकारी कागजात बनाउने) नगर्ने।
- यसले शिक्षण प्रक्रियालाई निरन्तरता दिने तर सरकारी कामकारबाहीमा अवरोध सिर्जना गर्ने।
(ग) विद्यालयमा कक्षा चलाउने तर परीक्षा, मूल्यांकन नगर्ने
- विद्यार्थीको अध्ययन प्रभावित नहोस् भनेर विद्यालय खोल्ने तर कुनै पनि प्रकारको परीक्षा वा मूल्यांकन नगर्ने।
- यसले सरकारलाई परीक्षा व्यवस्थापनको विषयमा सोच्न बाध्य पार्नेछ।
(घ) अनलाइन कक्षा सञ्चालन
- विद्यालय बन्द भए पनि विद्यार्थीको पढाइ निरन्तर गर्न शिक्षकहरूले अनलाइन कक्षा सञ्चालन गर्ने।
- यसले विद्यार्थीको भविष्य जोगाउने तर आन्दोलनलाई कमजोर पनि हुन नदिने।
२. सशक्त र दबाबमूलक आन्दोलनका उपायहरू
(क) आमरण अनशन (भोक हड्ताल)
- प्रमुख शिक्षक नेताहरूले आमरण अनशन बस्ने।
- सरकारले तुरुन्त वार्ता र समाधान खोज्न बाध्य हुनेछ।
(ख) काठमाण्डु केन्द्रित प्रदर्शनलाई देशभर विस्तार गर्ने
- आन्दोलनलाई गाउँ-गाउँ पुर्याएर सरकारलाई दबाब दिने।
- विद्यालय बन्द भएमा देशभर विद्यार्थी, अभिभावक र स्थानीय समुदायलाई जागरूक बनाउने।
(ग) संसद घेराउ र राजनीतिक दलहरूमाथि दबाब
- संसद भवन अगाडि आन्दोलन गर्ने।
- प्रमुख राजनीतिक दलहरूलाई शिक्षकका मुद्दा सम्बोधन गर्न बाध्य पार्ने।
(घ) सरकारी कार्यक्रम बहिष्कार
- शिक्षासम्बन्धी सरकारी कार्यक्रममा सहभागी नहुने।
- सरकारका ठूला सार्वजनिक कार्यक्रम, दिवस तथा उत्सव बहिष्कार गर्ने।
३. अन्तर्राष्ट्रिय समर्थन र प्रचारको उपायहरू
(क) सामाजिक सञ्जाल अभियान
- ट्विटर, फेसबुक, टिकटक, युट्युब जस्ता प्लेटफर्ममा अभियान चलाएर शिक्षक आन्दोलनलाई अन्तर्राष्ट्रिय तहमा पुर्याउने।
- #SaveNepalTeachers, #JusticeForTeachers जस्ता ह्यासट्याग प्रयोग गर्ने।
(ख) अन्तर्राष्ट्रिय शिक्षा संघसंस्थाहरूसँग समन्वय
- UNESCO, UNICEF, Education International जस्ता संस्थाहरूसँग मिलेर शिक्षक आन्दोलनलाई अन्तर्राष्ट्रिय रूपमा उठाउने।
(ग) विदेशी मिडियामा प्रचार
- CNN, BBC, Al Jazeera जस्ता अन्तर्राष्ट्रिय समाचार माध्यमहरूमा शिक्षक आन्दोलनबारे रिपोर्ट गराउने।
निष्कर्ष
👉 शिक्षक आन्दोलनलाई दबाबमूलक तर प्रभावकारी बनाउन शान्तिपूर्ण, सशक्त, र अन्तर्राष्ट्रिय तहका वैकल्पिक उपायहरू अपनाउन सकिन्छ।
👉 यदि सरकार वार्तामा लचिलो भएन भने, आन्दोलनकारीहरूले थप सशक्त र अन्तर्राष्ट्रिय दबाब सिर्जना गर्ने रणनीति अपनाउन सकिन्छ ।
यहाँ प्रकाशित कुनै समाचारमा तपाईंको गुनासो भए हामीलाई [email protected] मा इमेल गर्न सक्नुहुनेछ । यही इमेलमा तपाईंले आफ्नो विचार वा विश्लेषण, सल्लाह र सुझाव पनि पठाउन सक्नुहुनेछ । हामीसँग तपाईं फेसबुक र ट्विटरमा पनि जोडिन सक्नुहुन्छ । हामीसँग तपाईं
फेसबुक र
ट्विटरमा पनि जोडिन सक्नुहुन्छ ।
Advertisement
